Tất toán sổ tiết kiệm tưởng chừng là việc đơn giản – đến ngày đáo hạn, cầm sổ ra ngân hàng nhận tiền. Nhưng thực tế, không ít người dân – đặc biệt là người lớn tuổi – đã vô tình mất hàng triệu đồng lãi suất, thậm chí bị gia hạn sổ không mong muốn chỉ vì những sai lầm rất nhỏ.

Dưới đây là 7 sai lầm phổ biến nhất khi tất toán sổ tiết kiệm mà bạn tuyệt đối không nên mắc phải.

Tất toán sổ tiết kiệm là gì? Người gửi tiền cần hiểu rõ trước khi ra ngân hàng

Tất toán sổ tiết kiệm là cách nói đơn giản của việc kết thúc hợp đồng gửi tiết kiệm với ngân hàng, và nhận lại toàn bộ số tiền gốc cộng với lãi mà bạn đã tích lũy trong suốt kỳ hạn gửi.

Bạn có thể hình dung như sau:

• Khi bạn gửi 100 triệu vào ngân hàng với kỳ hạn 6 tháng, bạn sẽ được cấp một sổ tiết kiệm hoặc xác nhận số tiền gửi.
• Đến ngày đáo hạn (ngày hết 6 tháng), nếu bạn không muốn gửi tiếp nữa, bạn sẽ ra ngân hàng để rút tiền về – đó chính là hành động tất toán.

Có hai loại tất toán phổ biến:

• Tất toán đúng hạn: Bạn rút tiền đúng ngày đáo hạn – sẽ được nhận đầy đủ cả tiền gốc và lãi đúng theo lãi suất cam kết ban đầu.
• Tất toán trước hạn: Bạn rút tiền trước ngày đáo hạn – sẽ bị tính lãi suất thấp hơn rất nhiều (thường chỉ 0,1–0,2%/năm như tiền gửi không kỳ hạn), khiến bạn bị mất phần lớn lãi suất.

1. Không theo dõi ngày đáo hạn có thể khiến bạn mất hàng triệu tiền lãi?

Một trong những lỗi phổ biến nhất là quên ngày đáo hạn. Khi đến hạn mà bạn không ra ngân hàng, sổ tiết kiệm sẽ tự động tái tục (gia hạn kỳ hạn mới). Nhưng đây là vấn đề:

• Lãi suất mới có thể thấp hơn nhiều so với sổ cũ.
• Toàn bộ số tiền lại bị "giam" thêm một kỳ hạn nữa mà bạn không hề hay biết.

Ví dụ thực tế:

Bà Lan, 67 tuổi, gửi sổ tiết kiệm 500 triệu đồng kỳ hạn 12 tháng với lãi suất 7,5%. Nhưng bà quên đến tất toán đúng ngày, ngân hàng tự động tái tục với lãi suất mới là 5%. Sau 1 tháng, bà mới phát hiện và ra ngân hàng rút tiền. Kết quả, bà bị tính lãi không kỳ hạn cho 1 tháng đầu tiên (chỉ 0,1%) và toàn bộ kỳ hạn tiếp theo bị hủy. Tổng thiệt hại hơn 2 triệu đồng tiền lãi.

Bài học: Ghi nhớ ngày đáo hạn, cài lịch nhắc hoặc nhờ con cháu giúp theo dõi nếu bạn đã có tuổi.

2. Có nên tất toán trước hạn nếu cần tiền gấp?

Nhiều người nghĩ "cần tiền thì rút, lãi ít cũng được". Nhưng tất toán trước hạn thường đi kèm mức phạt lãi suất rất thấp, thậm chí chỉ còn 0,1–0,2%/năm – thấp hơn nhiều so với lãi suất gửi kỳ hạn.

Ví dụ:

Chú Minh, 60 tuổi, gửi 300 triệu kỳ hạn 6 tháng với lãi suất 6,5%. Gần đến tháng thứ 5, chú cần tiền gấp nên rút sổ. Kết quả, toàn bộ số tiền chỉ được tính lãi 0,2%/năm thay vì 6,5%, dẫn đến thiệt hại hơn 7 triệu đồng tiền lãi.

Giải pháp: Nếu biết trước khả năng cần tiền, nên chia tiền thành nhiều sổ nhỏ với kỳ hạn linh hoạt. Khi cần, bạn chỉ tất toán 1 phần, tránh mất lãi toàn bộ.

3. Nếu không đọc kỹ điều khoản tất toán có thể “dính bẫy” tái tục tự động?

Nhiều người không để ý kỹ điều khoản ghi trong sổ, đặc biệt là phần “hình thức đáo hạn”. Có sổ ghi rõ: nếu không đến tất toán đúng hạn, hệ thống tự động tái tục theo kỳ hạn cũ. Trong khi bạn có thể muốn rút tiền hoặc đổi kỳ hạn.

Hậu quả:

• Bị tái tục với lãi suất mới thấp hơn
• Không rút được tiền đúng lúc (trừ khi chấp nhận rút trước hạn với lãi cực thấp)

Ví dụ:

Cô Hồng gửi kỳ hạn 3 tháng, lãi suất 6%. Hết kỳ hạn, không đến rút, sổ tự tái tục thêm 3 tháng với lãi suất 4,5%. Khi cô cần tiền để đóng viện phí, rút ra thì lại chỉ được tính lãi không kỳ hạn cho 1 tháng đầu – mất gần hết phần lãi dự tính.

Giải pháp: Khi mở sổ tiết kiệm, hãy yêu cầu nhân viên ghi rõ hình thức đáo hạn là “không tái tục” nếu bạn muốn chủ động tất toán.

4. Sai lầm khi chỉ cầm sổ ra ngân hàng là đủ?

Nhiều người, nhất là người lớn tuổi, nghĩ chỉ cần mang sổ là đủ để nhận tiền. Nhưng theo quy định, ngân hàng bắt buộc kiểm tra CMND/CCCD chính chủ khi tất toán để đảm bảo an toàn. Nếu không mang theo:

• Ngân hàng sẽ từ chối chi trả
• Bạn phải quay về nhà lấy giấy tờ – gây mất thời gian và bất tiện, nhất là với người ở xa hoặc sức khỏe yếu

Lưu ý: Nếu sổ đứng tên người thân (con cái, vợ/chồng), bắt buộc người đó phải đi rút tiền hoặc có giấy ủy quyền hợp lệ.

5. Tất toán rồi nên rút tiền mặt hay để lại trong tài khoản?

Nhiều người vẫn thích rút toàn bộ tiền mặt đem về nhà, vì “cầm tận tay mới yên tâm”. Nhưng điều này rất rủi ro về an toàn – dễ bị mất cắp, rơi rớt hoặc bị trộm theo dõi.

Ví dụ: Ông Tư, 70 tuổi, rút 200 triệu sau tất toán rồi về bằng xe ôm. Không may bị kẻ gian bám theo, mất toàn bộ tiền chỉ trong vài phút sơ suất.

Giải pháp an toàn:

• Yêu cầu ngân hàng chuyển tiền vào tài khoản thanh toán
• Sau đó, bạn có thể rút dần tại ATM, hoặc chuyển khoản khi cần thiết, vừa an toàn, vừa tiện lợi

6. Có nên nhờ người lạ giúp làm thủ tục rút tiền tất toán sổ tiết kiệm?

Nghe có vẻ lạ, nhưng nhiều người lớn tuổi, đặc biệt là ở vùng quê hoặc ít tiếp xúc với thủ tục ngân hàng, cảm thấy lúng túng khi phải tự làm. Hoặc nhiều người già giấu tiền tiết kiệm riêng, không để con cháu biết (đề phòng bệnh tật, hoặc để lại di chúc riêng). Thế là họ nhờ người đang ngồi chờ kế bên hướng dẫn.

Điều này tiềm ẩn rủi ro bị chiếm đoạt tiền tiết kiệm. Đã có nhiều trường hợp mất trắng tiền vì:

• Người rút hộ không trả lại tiền
• Giấy tờ bị làm giả
• Ngân hàng không chịu trách nhiệm vì đã làm đúng thủ tục giấy tờ

Giải pháp an toàn:

• Chỉ ủy quyền cho người thân ruột thịt, có công chứng hoặc xác nhận địa phương
• Tốt nhất là tự đi cùng người thân nếu bạn không rành về các thủ tục, không đưa giấy tờ gốc cho người lạ

7. Sau tất toán, nên làm gì với số tiền nhàn rỗi để sinh lời tiếp?

Một sai lầm khác là để tiền nhàn rỗi quá lâu trong tài khoản không kỳ hạn. Lãi suất tiền gửi không kỳ hạn hiện nay chỉ khoảng 0,1–0,2%/năm – gần như không sinh lời.

Nếu bạn đang phân vân không biết nên làm gì với số tiền vừa tất toán, bạn có thể lựa chọn các giải pháp tài chính linh hoạt và an toàn hơn.

Một trong những lựa chọn đáng cân nhắc là gói gửi 1Safe từ ứng dụng tài chính 1Long – ứng dụng hiện đang được hơn 100.000 người dùng tin tưởng và đang quản lý trên 2 triệu USD tiền mặt.

Vì sao 1Safe được nhiều người tin chọn?

• Lãi suất 5,5%/năm, cao gấp 10 lần lãi suất không kỳ hạn tại ngân hàng (chỉ 0,1–0,2%)
• Gửi – rút linh hoạt bất kỳ lúc nào, không bị phạt lãi như khi rút sổ tiết kiệm trước hạn
• Không yêu cầu kỳ hạn cố định, rất phù hợp với người cần dùng tiền đột xuất nhưng vẫn muốn sinh lời mỗi ngày
• Tiền được bảo vệ bởi hệ thống quản lý an toàn, minh bạch, dễ theo dõi trên ứng dụng

Ví dụ thực tế:

Nếu bạn có 300 triệu đồng nhàn rỗi và gửi vào 1Safe trong 6 tháng, bạn có thể nhận lãi khoảng ~7 triệu đồng, trong khi để trong tài khoản ngân hàng không kỳ hạn chỉ được ~1 triệu đồng.

Chênh lệch hơn 7 lần tiền lãi chỉ sau nửa năm. Tải ứng dụng 1Long!

Xây dựng tài chính bền vững cùng 1Long

Tải ứng dụng