Khi mọi quyết định đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến túi tiền, việc học quản lý tài chính cá nhân không còn là kỹ năng “nên có” mà đã trở thành “phải có”. Nhưng người trẻ nên bắt đầu học tài chính cá nhân từ khi nào là tốt nhất? Hãy cùng lắng nghe lời khuyên từ các chuyên gia tài chính, đồng thời khám phá cách lập kế hoạch tiết kiệm – đầu tư hiệu quả ngay từ sớm.

Tại sao người trẻ cần học quản lý tài chính cá nhân càng sớm càng tốt?

Chúng ta thường nghe lời khuyên: “Có tiền rồi mới tính đến chuyện quản lý.” Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc học quản lý tài chính nên bắt đầu từ khi bạn có đồng thu nhập đầu tiên, dù chỉ là tiền tiêu vặt hay thu nhập làm thêm. Dưới đây là lý do vì sao việc học càng sớm càng tốt:

• Thói quen hình thành từ sớm sẽ theo bạn cả đời: Giống như tập thể dục, thói quen tài chính là điều nên rèn từ đầu để tránh lệch hướng sau này.
• Tối ưu hóa thời gian và lãi kép: Việc biết tiết kiệm – đầu tư sớm cho phép bạn tận dụng sức mạnh của lãi kép, giúp tài sản tăng trưởng nhanh hơn theo thời gian.
• Hạn chế nợ xấu và chi tiêu vượt mức: Khi hiểu rõ bản chất của thu – chi, bạn sẽ tránh được cạm bẫy của các khoản nợ tiêu dùng không cần thiết như thẻ tín dụng hay vay nóng.

Học quản lý tài chính cá nhân như thế nào cho hiệu quả?

Dưới đây là những bước cơ bản bạn có thể bắt đầu áp dụng ngay:

1. Theo dõi thu nhập và chi tiêu

Ghi lại mọi khoản tiền vào và ra mỗi ngày bằng ứng dụng hoặc sổ tay. Đây là nền tảng để hiểu dòng tiền cá nhân.

2. Phân bổ ngân sách theo quy tắc 50/30/20

• 50% thu nhập: Chi tiêu thiết yếu (ăn, ở, đi lại)
• 30%: Chi tiêu cá nhân (giải trí, sở thích)
• 20%: Tiết kiệm và đầu tư

3. Tạo quỹ khẩn cấp

Đây là khoản tiền phòng trường hợp mất việc, ốm đau,... nên bằng 3-6 tháng chi tiêu cơ bản.

4. Tiết kiệm có mục tiêu

Ví dụ: tiết kiệm 10 triệu để đi du lịch, hoặc 50 triệu để học lên kỹ năng mới. Có mục tiêu sẽ giúp bạn kiên trì hơn.

5. Bắt đầu đầu tư nhỏ

Không cần có 100 triệu mới đầu tư. Bạn có thể bắt đầu chỉ với vài trăm ngàn mỗi tháng thông qua các nền tảng đầu tư dễ tiếp cận như LUMO.

Lương thấp có nên học quản lý tài chính cá nhân không?

Có! Trên thực tế, người thu nhập thấp càng cần quản lý tài chính. Bởi vì với thu nhập hạn chế, bạn phải sử dụng tiền một cách thông minh hơn. Học cách kiểm soát chi tiêu, tránh mua sắm cảm xúc và tích lũy dù chỉ vài trăm nghìn mỗi tháng sẽ giúp bạn dần có khoản dự phòng tài chính vững vàng.

Sinh viên có cần học cách lên kế hoạch tài chính không?

Rất cần thiết, bởi sinh viên là giai đoạn bắt đầu cuộc sống tự lập về tài chính. Dù chỉ là tiền ba mẹ cho, tiền học bổng hay thu nhập từ công việc part-time, bạn vẫn cần biết quản lý.

Gợi ý một kế hoạch đơn giản cho sinh viên:

• Xác định tổng thu nhập/tháng: từ phụ huynh, làm thêm, học bổng...
• Lập bảng chi tiêu cố định: tiền nhà, ăn uống, điện nước, internet...
• Dành một khoản nhỏ (10–15%) để tiết kiệm.
• Hạn chế vay mượn bạn bè – thay vào đó, nên có quỹ dự phòng để không "cháy túi".

Đây là giai đoạn vàng để hình thành thói quen tài chính lành mạnh, tránh vấp phải sai lầm khi ra trường.

Làm sao để vừa tiết kiệm vừa đầu tư hiệu quả?

Nhiều người nghĩ rằng phải giàu mới đầu tư được. Thực ra, điều ngược lại mới đúng: phải đầu tư thì mới giàu được.

Để vừa tiết kiệm vừa đầu tư, bạn có thể làm như sau:

1. Tách tài khoản: Dùng 1 tài khoản ngân hàng chỉ để tiết kiệm, 1 tài khoản cho đầu tư, 1 tài khoản để tiêu xài.
2. Thiết lập đầu tư định kỳ: Dù chỉ 200.000đ/tháng, hãy chọn hình thức đầu tư an toàn và dễ tiếp cận như quỹ mở hoặc cổ phiếu bluechip qua LUMO.
3. Tự động hóa: Thiết lập chuyển khoản tự động vào ngày nhận lương để tránh tiêu nhầm.
4. Gửi tiết kiệm linh hoạt: Dùng các nền tảng như 1Long để gửi tích lũy mà vẫn có thể rút khi cần gấp.

Lời khuyên: Không nên dồn toàn bộ tiền vào đầu tư – hãy luôn có quỹ khẩn cấp để sẵn sàng cho những rủi ro bất ngờ.

Làm sao duy trì động lực để theo đuổi kế hoạch tài chính?

Kỷ luật tài chính rất dễ phá vỡ nếu không có động lực cụ thể. Một số gợi ý giúp bạn duy trì cam kết:

• Viết ra mục tiêu tài chính rõ ràng và đo lường được (VD: tiết kiệm 30 triệu để mua xe máy)
• Dán mục tiêu ở nơi dễ thấy (màn hình điện thoại, sổ tay, tủ lạnh...)
• Tham gia các nhóm chia sẻ tài chính cá nhân, thử thách tiết kiệm 30 ngày...
• Mỗi khi đạt mốc (ví dụ tiết kiệm được 10 triệu), hãy tự thưởng nho nhỏ.
• Theo dõi tiến độ qua app, dùng biểu đồ theo dõi tiền tiết kiệm tăng dần để tạo cảm giác thành tựu.

Hãy bắt đầu kiểm soát tài chính trước khi tài chính kiểm soát bạn

Bạn không cần phải chờ đến khi có 50 triệu mới học cách quản lý tiền. Chính những người có thu nhập trung bình, sinh viên, người mới đi làm... mới là nhóm cần học tài chính cá nhân nhất.

Tiết kiệm không phải là "thắt lưng buộc bụng", mà là sống có kế hoạch.

Việc học và áp dụng tài chính cá nhân sớm sẽ giúp bạn tự tin đưa ra các quyết định lớn như mua nhà, đổi xe, kết hôn, du học hoặc khởi nghiệp.

Xây dựng tài chính bền vững cùng 1Long

Tải ứng dụng